Geschiedenis van de watermolens
Lezing verzorgt door Hans de MarsBeste mensen,
Het bestuur van molenvereniging in het Land van Cuijk en omstreken, nodigt u hierbij van harte uit voor een lezing over de geschiedenis van de watermolens. Deze lezing wordt gehouden op dinsdag 14 september 2010 in Gemeenschapshuis de Jachthoorn, Wethouder Lemmenstraat 13, 5454 GH Sint Hubert, telefoon 0485 452667. Aanvang avond 19.30 uur, lezing duurt tot circa 21.30 uur, entree gratis.
Watermolenlandschappen in Zuidoost Nederland, door Hans de Mars;
Vooral vanuit ecologische hoek is de rol van de cultuurhistorie in het waterbeheer lange tijd onderschat. De algemene perceptie was tot voor kort dat beeksystemen in de 19de eeuw en lang daarvoor nog weinig beïnvloed waren door menselijk handelen. Beken konden naar hartenlust meanderen, waren schoon en er bestonden amper migratie belemmeringen. Meer en meer wordt duidelijk dat dit beeld van de voorafgaande eeuwen niet juist is, integendeel zelfs.
Hans de Mars heeft hierover een boeiende presentatie gemaakt.
Onderzoek in het afgelopen decennium door Hans de Mars laat zien dat de beeksystemen van Zuidoost- Nederland in het verleden veel sterker zijn beïnvloed door menselijk handelen dan wel wordt gedacht.
In het eerste deel van zijn presentatie gaat hij in op de herkomst en ouderdom van de watermolens in onze omgeving en de gebruiksfuncties die molens hadden in de toenmalige maatschappij. Al sinds de 10e eeuw maar wellicht zelfs al ver daarvoor hebben watermolens een wezenlijke invloed gehad op het landgebruik door de mens en het functioneren van water en ecosystemen in onze beekdalen. Geen wonder eigenlijk als men bedenkt dat watermolens het beekwater vaak ruim 1 tot wel 3 meter hoog opstuwden. Uit de periode 1800-1900 is het bestaan van talloze molens goed gedocumenteerd. Wie echter in oude archieven duikt vindt al snel aanwijzingen voor de aanwezigheid van nog veel meer molens. Dit geldt ook voor het Land van Cuijk en omstreken. Soms herinneren eigenlijk alleen de namen nog maar aan de aanwezigheid van watermolens.
Daarna zal hij ingaan op de landschappelijke consequenties van de molens; of wel het watermolenlandschap. In dat licht zal hij ook stilstaan bij de molens in het Land van Cuijk zoals die van de Plasmolen, Gennep en Oploo. Daarnaast komen de vermeende (ecologische) implicaties van het huidige waterbeleid aan bod. Vooral op dit punt komen ecologie en cultuurhistorie vaak onnodig met elkaar in conflict. Hij pleit voor een meer innovatieve en geïntegreerde aanpak van deze ‘problematiek’. Een waarbij ecologie en cultuurhistorie juist samen optrekken.
Over de spreker;
Hans de Mars (1960) is in het dagelijkse leven werkzaam als senior adviseur ecohydrologie & landschapshistorie bij de Adviesgroep Water & Ecologie van Royal Haskoning in Maastricht.
Integraal waterbeheer, natuurontwikkeling, verdrogingsbestrijding en beekherstel vormen zijn belangrijkste aandachtsvelden. Integratie en inpassing van cultuurhistorische waarde gelden daarbij als zijn specifieke ‘’handelsmerk’’ Hij heeft tal van opdrachten uitgevoerd voor o.a. waterschappen en Provincies. In Limburg heeft hij onder andere in 1989, 1996 en 2003 de ontwikkelingen in de verdrogingstoestand in kaart bracht. Hij is onder meer auteur van de Ecohydrologische Atlas van Limburg (1998), een tweedelig standaardwerk over de natte natuur in Limburg en heeft daarnaast ook verschillende wetenschappelijke publicaties en meer populair getinte artikelen op zijn naam staan.
