Is de wanhoop van stevig protesterende studenten terecht?

Terwijl ¾ van Nederland vorige week donderdag 9 tot en met zondag 12 mei bijna volledig in de ban was van ene Joost Klein en zijn al dan niet te zwaar gestraft gedrag in Zweden bij het Eurovisie Songfestival en Joost bijna ging roepen om zijn overleden Euromama, las jullie Nar een prachtige passage annex gedachte van de Deense filosoof Soren Kierkegaard (1813-1855):

“De wereld kan worden verdeeld in mensen die schrijven en mensen die niet schrijven. Mensen die schrijven vertegenwoordigen de wanhoop en mensen die niet schrijven keuren dit af en geloven dat zij een grotere wijsheid bezitten – en toch, als zij konden schrijven, dan zouden zij hetzelfde schrijven. In de grond zijn allen even wanhopig, maar wanneer men niet de kans heeft door zijn wanhoop groot te worden, is het niet de moeite waard zijn wanhoop te laten blijken. Is dit wat het betekent de wanhoop te hebben overwonnen? “

Hoe wanhopig waren de protesterende studenten en soms ook hun docenten/hoogleraren toen zij kozen voor felle protesten op Universiteitsterreinen in Amsterdam? Fel gekant tegen de oorlog in Gaza, die begon op zaterdag 7-10-2023 met een meedogenloze aanval van Hamas op Israël, en daarbij sterk eenzijdig opkomen voor de Palestijnen. Met fel activisme gekant tegen Israël en het Universiteitsbestuur van de UVA, dat de nodige banden heeft met onder meer Israëlische universiteiten, instellingen en bedrijven. Het Israël onder leiding van de zeer omstreden havik en voor zijn politiek hachje vechtende Netanyahu. Zij betichten hem, zijn regering en Israël van genocide. 

Blijkbaar zet deze oorlog sommige wetenschappers/hoogleraren en een deel van hun studenten aan tot stevig activisme. Maar bijvoorbeeld hoogleraar en genocide-onderzoeker Ugur Umit Ungor pleit er voor de emoties te temperen en kritische distantie te bewaren. Sterke betrokkenheid leidt al gauw tot politisering en daar heb je als wetenschapper last van. In diverse Europese landen en ook in de USA leidt dit al heel snel tot de bekende sterk rechts-links tegenstellingen, waarbij rechts opkomt voor Israël en de Joden en links voor de Gazanen en Palestijnen. Mensen vragen hem bij bijna elke grootschalige geweldsuitbarsting: “Is dit genocide, ja of nee? Maar complexe processen terugbrengen tot een ja-of-nee vraag, daar ben ik op tegen.” En jullie Nar is dat als geograaf volkomen met hem eens. Velen met mij stoorden zich aan wetenschappers, zeker ook historici, die al een week na het begin van de Israëlische vergeldingsaanval spraken van genocide. Dat was haastig en op geen enkel onderzoek gebaseerd. Toch lazen we dat een aantal respectabele academici, vooral in de VS, meteen die conclusies trokken. Maar ook historici die meteen de omgekeerde conclusie trokken en die niet geïnteresseerd zijn in een aantal duidelijk empirische waarnemingen. Beide posities zijn activistisch. Zeker historici zouden beter moeten weten. Minder emotie, mee ratio. 

Dat geldt trouwens ook voor het vermeende te harde optreden van de ME bij de ontruiming van UvA gebouwen. Grondig onderzoek is een eerste vereiste voordat je echt kunt oordelen. Dapper trouwens van burgemeester Femke Halsema dat ze het optreden van de ME verdedigde in de gemeenteraad van Amsterdam, waar haar eigen partij GroenLinks en ook de SP meteen van oordeel waren dat het optreden van de politie escalerend was en onnodig veel geweld is gebruikt. Natuurlijk weet jullie Nar dat vreedzame studenten de dupe zijn geworden. Bij elke (studenten)protestbeweging is zo’n 10% ook graag bereid om de confrontatie te zoeken met de politie. En dan heb je nog de nodige beroepsoproerkraaiers die zich graag voegen bij andere demonstraties/protesten van querulanten van Farmer Defence Force, Extinction Rebellion, Kick Out Zwarte Piet en Viruswaarheid. Wil je aandacht in deze wereld dan is braafjes demonstreren absoluut niet meer interessant, want geen mediabelangstelling. Interesse van de media is volstrekt onmisbaar geworden in deze tijd. Grensoverschrijdend moet het protest dus zijn wil het ook wezenlijke aandacht krijgen in politieke arena’s zoals de Tweede Kamer en het Europees Parlement. Maar, wil je echt iets veranderen/afdwingen, moet je dan onbeschaafd en onbeschoft zijn, tegen elk politie-optreden, gebouwen bezetten, snelwegen blokkeren, barricades opwerpen, zware vernielingen aanrichten, onherkenbaar zijn en tot de tanden toe gewapend voor confrontaties met het gezag?

Nar’s kijk op deze studentenprotesten in vele Universiteitssteden in democratische landen, zoals Nederland. Voorop geschreven: Nar spreekt zich nadrukkelijk uit tegen de verschrikkelijke aanslagen van Hamas op 7 oktober 2023. En ook tegen het uitblijven van expliciete erkenning door onze demissionaire regering van de 35.000 (?) Palestijnse burgers die sinds 7 oktober vorig jaar door (zwaar) geweld van Israël zijn omgekomen. Nar is eveneens een felle voorstander van veel forsere Amerikaanse en Europese druk op Netanyahu en zijn oorlogskabinet om deze oorlog te beëindigen, waar je Hamas natuurlijk wel voor nodig hebt. Zowel Netanyahu als Hamas zijn veel te veel uit op (totale) vernietiging van de ander. Er is nu een steeds sterker wordende afschuwelijke haat jegens elkaar.

Studenten mogen grotendeels op kosten van de gemeenschap studeren en zijn een bevoorrechte groep in ons democratisch land. Ze zijn slimmer dan gemiddeld, zonder dat Nar zegt dat ze echt intellectueel zijn. Daarvoor zijn de aantallen studenten momenteel veel te groot en de meesten zijn ook niet hoog gemotiveerd of gekwalificeerd om wetenschappelijk onderzoek te verrichten of onderwijs op hoog niveau te geven. De hersenen van studenten zijn zeker nog niet volgroeid, ze hebben in ieder geval te weinig levenservaring en missen veelal ook nog wijsheid. Wel hebben ze volop jeugdig elan, hormonale energie en betrokkenheid om te strijden voor bepaalde belangen. Ze zijn veelal ongetrouwd, hebben nog geen kinderen. Ongebonden en vrij. Soms ook nog uitgesproken naïef. Willen en kunnen dus aanschoppen tegen de gevestigde orde. Veel studenten stemmen links en uiten zich fel, soms ongenuanceerd. Hen hoor je. Andere studenten (de meerderheid) veel minder of niet.  

Nu deze actuele kwestie. Het is op de eerste plaats een hoogst selectieve protestbeweging (waarom niet tegen Oekraïense inval van Rusland of de gevechten in Soedan?)  De demonstrerende studenten eisen dat de Universiteit alle banden met Israël verbreekt en wel meteen, anders blijven ze demonstreren. Hoe kun je meteen dit gaan eisen als je nog niet op een fatsoenlijke wijze argumenten over en weer met elkaar hebt uitgewisseld waarbij je de ander ook volledig kunt zien? Wie van deze studenten heeft wetenschappelijke boeken gelezen over deze kwestie waarin diepgaand beschreven staat hoe dit conflict historisch is ontstaan en uitgegroeid. Wie van deze studenten heeft de psychologische, sociologische en historische kennis in huis om deze kwestie werkelijk goed te doorgronden en heeft vanuit beide kanten deze oorlog bekeken? Is het dan niet heel gemakkelijk roepen ‘Free Palestine?’ Ik durf de stelling aan: er zijn veel meelopers. En de nodige ‘beroepsdemonstranten’ die graag vernielingen aanrichten en maar wat graag het gevecht met de politie opzoeken. Te veel testosteron bij deze jongemannen. De beelden die we op tv zien pleiten niet voor onze studenten. Te veel kretologie en geweld. Een mediaspektakel! Het protest zet zelfs aan tot jodenhaat en antizionisme. Juist universiteiten hebben contacten met onder meer andere universiteiten, zeker ook in Israël, om samen te onderzoeken hoe van binnenuit (Israël) en van buitenaf druk kan worden uitgeoefend om deze oorlog te mitigeren of nog liever te beëindigen.

Mijn vraag aan de lezers is dan ook: “Is de wanhoop van deze stevig protesterende studenten terecht?”

S.F. Nar