Nieuwe verkiezingen, nieuwe kansen

Sedert maandag 3 juli is Nederland wat betreft het migratiebeleid gegijzeld door de VVD en met name door haar partijleider tevens minister president Mark Rutte, bezig met Rutte 4, en al 13 jaar premier van Nederland. Maandag 3 juli jl. kwam de Tweede Kamerfractie van de VVD met aan het hypernerveuze hoofd Sophie Hermans met het dwingende dictaat dat er vrijdag 7 juli een akkoord moest zijn inzake migratie. Een akkoord waarover VVD, D66, CDA en CU al 9 maanden aan het onderhandelen waren o.l.v. de bevlogen staatssecretaris VVD’er Eric van der Burg. Trouwens de VVD bezit al vele jaren deze portefeuille van Asiel en Migratie.

Woensdag 5 juli dreef uitgerekend Mark Rutte, al vele maanden onder zware druk van zijn achterban en zijn gedane beloften, vooral de CU, D66 en toch ook het CDA in het nauw door te komen met zwaar eisende maatregelen tegen gezinshereniging. De drie andere parttijen waren verbluft. Ook zijn toonsetting had sterk autoritaire Wiersma-achtige trekjes.

Donderdag 6 juli kwamen er van zijn kant weliswaar verontschuldigen, het broze vertrouwen was en bleef geschonden. Op vrijdag 7 juli bleek een compromis niet meer mogelijk en uitgerekend op instignatie van Rutte werd door de vier coalitiepartijen de stekker uit zijn kabinet getrokken. ‘s Avonds nog liet Rutte vol zelfvertrouwen weten ‘vol energie en ideeënrijkdom’ hoogstwaarschijnlijk in te zijn om de VVD-kar weer te trekken bij nieuwe verkiezingen op woensdag 15/22 november aanstaande.

Zondag 9 juli het gezamenlijke persbericht van Groen Links en de PvdA door het gemengde duo Ku & Kl dat beide partijen bij de Tweede Kamerverkiezingen in november willen optrekken met een lijst en een programma. Gefuseerd zijn beide partijen overigens nog steeds niet. Vooral vanwege weerstand bij PvdA-leden. Ook komt er maandag 10 juli bij het debat in de TK een motie van wantrouwen tegen Rutte om hem zelfs uit te schakelen als demissionaire MP. Over rancune gesproken. Die motie heeft dan wel steun nodig van een deel van de coalitie.

Maandagochtend 10 juli maakte minister Hoekstra al vroeg via De Telegraaf bekend geen partijleider meer te willen zijn voor het CDA. Wat hij liet optekenen in mei 2020 herhaalde hij: “Ik ben meer een bestuurder dan politicus.” Zijn mededeling was geen verrasing. Ook steun en toeverlaat de integere Pieter Heerma, fractievoorzitter van het CDA in de TK, stopt na 11 jaar kamerlidmaatschap. Minister de Jonge had zondag 10/7 middels OP1 al kenbaar gemaakt niet op verkiezingslijst van het CDA te willen staan. Insiders binnen en buiten de partij weten dat er zeker vijf (jonge) CDA’ers in aanmerking komen voor het partijleiderschap: Eline Vedder (TK), Jeroen Lenaers (Europees Parlement), Miriam Sterk(gedeputeerde in Utrecht) en verreweg de twee grootste kanshebbers de huidige TK-leden Henri Bontenbal en Derk Boswijk. Het CDA wil in augustus helderheid brengen wie het CDA als volkspartij en middenpartij de komende jaren gaat leiden.

En dan volgde maandagochtend 10/7 de grootste aller verrassingen: Mark Rutte deelde mee geen partijleider meer te willen zijn van de VVD en de politiek te verlaten ergens in het voorjaar van 2024 bij aantreden nieuw kabinet. Bijna totale ontreddering bij coalitie en oppositie. Rutte werd daarna welhaast de hemel in geprezen, de motie van wantrouwen verdween als blauwe sneeuw voor de gele zon, maar kritiek op hem bleef eveneens. Veel willen van Rutte af na 13 jaar. Mark Rutte verdient inderdaad de nodige lof voor zijn tomeloze inzet, zijn slimheid, welbespraaktheid, blijmoedigheid en optimisme. Alleen een vrijgezel als hij kon het verschrikkelijk hoge aantal werkuren per week opbrengen. Wat had hij buiten de politiek? Maar geen ziener of groot denker, ging steeds slordiger om met de waarheid, werd steeds technocratischer en verloor de greep op de samenleving en zijn coalitie. Het is goed dat hij vertrekt om zo ruimte te maken voor nieuw elan, andere meer toekomstgericht ideeën en een andere manier van leiderschap met oog voor de mens achter wetten en regelingen.

Wie gaat hem opvolgen binnen de VVD? Snel haakten af: Schippers, Dijkhoff, Hennis en Hermans. Over blijft alleen Dilian Yesilgoz-Zegerius, de huidige minister van Justitie en Veiligheid, Nederlandse, geboren in Ankara uit Turks-Koerdische ouders en gevlucht naar ons land. Heb mijn twijfels of zij geschikt is als premier voor heel Nederland.

Binnen D66 is het nog onduidelijk welke lijsttrekker op het stembiljet zal staan. Donderdag 13/7 deelde Sigrid Kaag via Trouw mee te kiezen voor haar gezin. Waarschijnlijk zullen Jetten of Paternotte naar voren geschoven worden als kandidaat lijsttrekkers. Zou Dijkgraaf trouwens ook interesse hebben?

BBB kan terugzien op uitstekende PS-verkiezingen dit jaar en zullen ongetwijfeld Caroline van der Plas als lijstrekker kiezen. Of zij geschikt is als premier waag ik te betwijfelen. Wie kan deze jonge partij verder naar voren schuiven als serieuze kandidaat ministers? Wat Omtzigt gaat doen kan van grote betekenis zijn voor het politieke landschap: aanschuiven bij andere partij of eigen partij c.q. beweging beginnen? Omtzigt als premier zie ik niet zitten. Wel ideaal Tweede Kamerlid, maar geen fractievoorzitter.

GL en PvdA gaan driftig op zoek naar de ideale lijsttrekker. Moorman uit Amsterdam of wellicht Timmermans uit Brussel of toch het tweetal K&K of de tweede K?

Nederland gaat op zoek naar een nieuwe moderne premier (m of v) met oog voor heel Nederland en de mens en zijn problemen/zorgen, met visie en daadkracht naast vitale passie met uitstraling.

Het worden razend spannende verkiezingen.

S.F. Nar